Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostlari Fondu
(AMDF)
- qeyri-hökumət xeyriyyə fondu. 1995 ildə yaradılmışdır.
Təşkilatın rəhbəri YUNESKO və İSESKO-nun
Xoşməramlı səfiri, millət vəkili Mehriban
xanım Əliyevadır. Fondun əsas məqsədi:
milli incəsənətimizin inkişafı, təbliği,
xarici ölkələrdə daha geniş tanınması,
Azərb. xalqının dünya mədəniyyətinə
inteqrasiyası, yeni beynəlxalq əlaqələrin formalaşması
məsələlərinin həyata keçirilməsindən
ibarətdir. Mehriban xanım Əliyeva fondun işini 3
istiqamətə - mədəni tədbirlər, xeyriyyə
aksiyaları, naşirlik – yönəltmişdir.
Fond Azərb. görkəmli incəsənət xadimlərinin
- dahi Rəşid Behbudovun xatirəsinə, Müslüm
Maqomayevin, Arif Məlikovun, Fidan və Xuraman Qasımova
bacılarının şərəfinə yubiley gecələri
təşkil etmiş, tədbirlərlə əlaqədar
Rəşid Behbudov, Fidan və Xuraman Qasımova bacılarının
həyat və yaradıcılığına həsr
olunmuş «Azərbaycan-İrs»
jurnalının xüsusi nömrələri çap
olunmuş, Rəşid
Behbudovun ifa etdiyi mahnılardan
ibarət CD disk buraxılmış, Arif Məlikovun yaradıcılıq
gecəsi və rəsmlərindən ibarət sərgi
təşkil edilmişdir.
Fondun maaliyyə köməyi ilə 1900 illərin əvvəllərində
nəşr olunan «Molla Nəsrəddin» məcmuəsinin
1 və 2-ci cildləri yeni, nəfis şəkildə
çapdan çıxmış, İncəsənət
muzeyinin kataloqu, görkəmli şair Səməd Vurğunun
xatirəsinə həsr olunmuş «Ellər Vurğunu»,
professor Səadət Abdullayevanın «Azərbaycan xalq
musiqi alətləri» kitabları (azərbaycan və rus
dillərində), professor Əhməd İsazadənin
«Azərbaycan xalq musiqisinin antologiyası» kitabının
I-VII cildləri, Azərbaycanın dahi şair və mütəfəkkirləri
– Nizami Gəncəvi, Məhəmməd
Füzuli, Molla Pənah Vaqif, İmadəddin Nəsimi,
Mirzə Ələkbər Sabir və başqalarının
əsərlərindən ibarət toplular, akademik Çingiz
Qacarın «Qədim Şuşa» kitabı nəşr
edilmişdir.
Fəaliyyət dövrü ərzində Fondun Azərb.
keçirdiyi xarici ölkə incəsənət xadimlərinin
konsertləri, teatr tamaşaları, təqdimat mərasimləri,
sərgilər, festivallar, mədəniyyət günləri
və s. tədbirlər beynəlxalq miqyaslı hadisələr
olmuşdur. Dünya şöhrətli incəsənət
xadimlərinin - həmyerlilərimiz maestro Mstislav Rostropoviç,
ABŞ-ın Culyard Musiqi Akademiyasının professoru
pianoçu Bella Davidoviç, Belfast simfonik orkestrinin Baş
dirijoru, violinoçu Dmitri Sitkovetskinin, "Most-Vivaldi" kamera
orkestrinin, Nadejda Pavlova və Vyaçeslav Qordeyev kimi balet
ulduzlarının, İqor Moiseyevin rəhbərlik etdiyi
Rus Dövlət rəqs ansamblının Bakıdakı
çıxışları bu qəbildəndir. Bu istiqamətdə
təşkil olunan tədbirlər arasında «Musiqinin
Böyük İpək Yolu» Beynəlxalq Klassik Musiqi
festivalı və SEBA (Seul-Bakı) Azərb. -Koreya Mədəniyyət
Mübadiləsi Assosiasiyası ilə birgə keçirilən
Koreya Mədəniyyəti Günləri xüsusi qeyd
olunmalıdır.
Azərb. muğamını dünya miqyasında təbliğ
etmək və eyni zamanda, yaymaq, həmçinin bu ulu sənəti
yaşadan musiqiçi və müğənnilərə
qayğı göstərmək Fondun qarşısında
duran mühüm işlərdəndir. Bu istiqamətdə
atılan addımlar arasında «Bakı Muğam Mərkəzi»nin
yaradılması, nəfis, əhatəli, rəngarəng
şəkildə tərtib edilmiş «Qarabağ xanəndələri»
musiqili albomun buraxılması və onun dünyanın
bir çox mötəbər incəsənət mərkəzlərində
yayılması, 2005 və 2007 il Respublika muğam müsabiqələrinin
keçirilməsi diqqətəlayiqdir.
Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları xeyriyyə
fondunun təşəbbüsü ilə xüsusi aylıq
təqaüd təsis olunmuşdur ki, müğənnilər,
teatr xadimləri, rəssamlar, muğam ifaçıları
bu təqaüdlə təmin edilir. Azərb. muğamını
beynəlxalq miqyasda daha geniş təbliğ etmək
məqsədi ilə Fond görkəmli muğam ifaçılarının,
alimlərin, muğam ilə caz sənətinin sintezini
yaradan musiqiçilərin xarici səfərlərini də
təşkil etmişdir. Dünya şöhrətli muğam
ifaçısı Alim Qasımovun Yaponiyanın Naqoya şəhərində
EXPO-2005 sərgisindəki çıxışı, musiqişünas
Sənubər Bağırovanın ABŞ-ın Massaçuset
Universitetində elmi məruzələri, caz sənətinin
mahir ifaçıları Salman Qəmbərov və Cəmil
Əmirovun ABŞ-ın Çikaqo şəhərindəki
konsertləri bu qəbildəndir.
AMDF daha bir neçə böyük layihənin təşkilatçısıdır.
Bunlar arasında «Bakı payızı» Beynəlxalq festivalı,
IX Şərq-Qərb Bakı beynəlxalq kino festivalı,
«Reklam acgözləri gecəsi» - beynəlxalq reklam filmlərinin
nümayişi, 2007 ildə artıq üçüncü
dəfə keçirilən Beynəlxalq Bakı Caz Festivalı
ənənəyə çevrilmişdir.
AMDF keçirdiyi mədəni tədbirlərin, təşkil
etdiyi xeyriyyə aksiyalarının miqyasına, yüksək
səviyyəsinə görə təkcə vətənimizdə
deyil, dünyanın bir çox ölkəsində böyük
diqqətə və qiymətə layiq görülmüş,
beynəlxalq aləmdə nüfuz qazanmışdır.