Qarabağ Muğam Məktəbi
- Qarabağ bölgəsinin mərkəzi olan Şuşa
şəhərində təşəkkül tapmış
və Qarabağda yaşayıb – yaradan xanəndələri,
xalq çalğı alətləri ifaçılarını
– sazəndələri özündə cəmləşdirən
muğam ifaçılığı ənənələrini
özündə cəmləşdirən məktəb.
Qarabağ muğam ifaçılığı məktəbi
məhz ayrı–ayrı görkəmli sənətkarların
adı ilə bağlı olub, onların ifaçılıq
üslubunu yaşadan və davamçıları tərəfindən
nəsildən – nəslə ötürülən ənənələrdən
yaranmışdır. Qarabağ muğam ifaçıları
Azərbaycanın qədim musiqi ənənələrinin
inkişaf etdirilməsində böyük xidmət göstərmişlər.
Xanəndələr və instrumental ifaçılar ənənəvi
şəkildə muğam ifaçılığı
sənətinin incəliklərini, muğamlar nəsildən
– nəslə ötürərək böyük bir məktəb
yaratmağa nail olmuşlar.
Qarabağ sənətkarlarının neçə nəsli
dəyişsə də onların yaratdıqları ənənələr
bu gün də muğam ifaçıları tərəfindən
yaşadılmaqdadır. Bu baxımdan Qarabağın
görkəmli muğam ustadları Hacı Hüsü,
Əbdülbaği Zülalov, Cabbar Qaryağdı oğlu,
Keçəçi oğlu Məhəmməd, İslam
Abdullayev, Seyid Şuşinski, Xan Şuşinski və
b. öz məktəblərini yaratmışlar. Qarabağ
musiqi mədəniyyəti tarixində – tədris ocağı
kimi “muğam məktəbi” ilk dəfə XIX əsrin
ortalarında Xarrat Qulu tərəfindən yaradılmışdır.
Bax: Xarrat
Qulunun məktəbi. Xarrat Qulunun məktəbi Qarabağ
muğam ifaçılığı məktəbinin inkişaf
tarixində mühüm bir mərhələ olmuşdur.
Xarrat Qulunun vəfatından sonra Şuşada musiqi
məktəbində muğamın tədrisi işini
Kor Xəlifə adlı musiqiçi, daha sonra Molla İbrahim
davam etdirərək, yeni musiqiçilər nəslini yetişdirdi.
Şuşa məktəblərində də poeziyanın
və musiqinin sirrləri yeniyetmələrə gənc
yaşlarından öyrədilirdi. Ona görə də
muğamı və şeiri Qarabağın sənətkarları,
xüsusən də xanəndələri və instrumental
muğam ifaçıları hələ uşaq yaşlarından
dərindən bilirdilər.